Vrij spel is belangrijk in onze pedagogische visie.Echt vrij spel is heel leerzaam voor de kinderen. De drang om te leren, ontdekken, ervaren, groeien komt vanuit henzelf.De ruimte en de materialen zijn een belangrijke voorwaarde om vrij spel goed te laten plaatsvinden.

Open einde spel en loose parts

Wat mooi aansluit bij dit vrije spel is open einde spel, hier hebben we het in de les over buitenspelen ook al kort over gehad.Open einde spel is spel zonder vooraf bepaald doel, zonder regels, zonder goed of fout. Hierbij worden vaak materialen gebruikt die de fantasie prikkelen, materialen zonder vaste betekenis. Experimenteren en spelenderwijs leren lukt beter met materialen waar je veel kanten mee op kunt. In tegenstelling tot materialen met maar 1 doel, zoals een puzzel of auto. We kiezen om deze reden ook altijd voor passief speelgoed (zonder batterijen). "Passief speelgoed zorgt voor actieve kinderen"Natuurlijke materialen en loose parts zijn ideaal voor open einde spel. Loose parts passen ook binnen de visie van Regio Emilia (die verwerkt is in onze visie).

Bekijk onderstaande filmpjes over loose parts.

Echte materialen

Naast loose parts is het ook heel leuk om kinderen met echte materialen te laten spelen, Hiermee bedoel ik dat je echte pannen kunt kopen (bijv. in de kringloopwinkel) om mee te spelen in de huishoek. Of je neemt een oude laptop mee, waar kinderen op kunnen 'werken' net als papa en mama ook doen. Echte materialen zijn heel geschikt voor rollenspel. Kinderen spelen na wat de ouders thuis ook doen.Op de peutergroepen werken we thematisch. Per thema kun je weer een aantal nieuwe spelelementen toevoegen (en wat oude spelelementen weg halen, zodat het niet te veel wordt). Verplaats je in het kind en bedenk welke 'echte' voorwerpen het kind zou kunnen associëren met het thema. Bij het thema 'ziek en gezond' kun je bijvoorbeeld echt verband gebruiken en potjes waar voedingssuplementen in hebben gezeten. Hier kunnen de kinderen leuk mee spelen binnen het thema.

De inrichting

De inrichting van de groep is erg belangrijk bij het goed laten slagen van het moment van vrij spel. Als de speelruimte klopt, komen kinderen beter tot spel en doet ze ook meer leerervaringen op.Het hebben van verschillende, uitdagende speelhoeken is daarbij belangrijk.Je moet de kinderen eigenlijk verleiden tot spel. In open kastjes kun je materiaal mooi uit stallen. Combineer daarbij open einde materiaal met “gesloten” materiaal, zodat de kinderen in hun spel alle kanten op kunnen.Begin dus de dag met het ‘vullen’ van de planken in de kasten en zet op de (thema) tafels het materiaal mooi neer. De kinderen kunnen dan direct op ontdekkingstocht. Wissel de materialen regelmatig, mee met het thema.Daag jezelf dus uit om ook bij elke themawisseling wat nieuwe dingen in de bouwhoek te leggen (de basis van houten blokken en planken blijft) en bij de lichttafel en andere hoeken.Gebruik de tussenweek om de oude themamaterialen op te ruimen. Let op dat alle thema materialen weer compleet en in de goede doos terecht komen. Ruim de materialen vervolgens netjes op, op de afgesproken plek, zodat jij of je collega's volgend jaar de bak weer makkelijk kunnen pakken.

Invitation to play

Deze term kom je op pinterest veel tegen. Kende je de term nog niet? Typ hem eens in en laat je inspireren.Een Invitation to play is letterlijk een uitnodiging aan kinderen om te spelen met bepaald speelgoed of bepaalde materialen. Je zet speelgoed klaar, op een uitnodigende manier, zodat de kinderen er mee willen spelen zodra ze het zien. Deze manier van spelen vindt haar oorsprong in de Reggio en Montessori visie.Door voor de invitation to play gebruik te maken van speelgoed met een open einde worden kinderen uitgedaagd om hun fantasie te gebruiken en steeds weer dingen te ontdekken. Bijvoorbeeld de houten bogen, houten blokken en planken.Een invitation to play zet je vooral klaar omdat de kinderen het leuk vinden.In de ochtend komen ze binnen en zien ze het staan in de bouwhoek, op de lichttafel of op de thematafel. Het trekt hun aandacht en ze gaan er gelijk mee spelen. Maar ook een mooi gedekte tafel in de huishoek is een Invitation to play.Maar er zijn meer redenen om een invitation to play klaar te zetten:- je kunt speelgoed waar al een tijdje niet meer mee gespeeld is komt weer onder de aandacht.- speelgoed waarvan ze zelf nog niet goed weten hoe ze ermee moeten spelen komt tot leven.- het stimuleert de ontwikkeling van de fantasie- het stimuleert zelfstandig spel

Je hoeft echt geen enorme bouwwerken te maken en allerlei mooie houten materialen te hebben.Laat je inspireren door het thema, of door de materialen die aanwezig zijn.Je kunt bijvoorbeeld een basis weg maken van way to play en een paar manden met speelgoed er bij zetten, bijvoorbeeld houten bomen, diertjes en een mand met kapla. Zet een paar blokjes kapla neer, als hekjes en doe er een paar diertjes in. Zo laat je zien wat er mogelijk is en kunnen de kinderen het zelf afmaken.De kastanjes kun je in een schaaltjes op tafel zetten in de huishoek, zodat ze er mee kunnen spelen dat het eten is.Bij thema ziek en gezond kun je dozen en knuffeldieren mee nemen. In de huishoek is de praktijk van de dierenarts en die maakt alle dieren beter. De dieren liggen in de doos tot ze beter zijn en mee naar huis mogen. Leg de doktersets er bij en verzamel potjes van pilletjes. Het hoeft ook niet altijd echt ‘iets’ te zijn. Een mooie verzameling voorwerpen of looseparts in bakjes of doosjes kan ook een mooie uitnodiging zijn tot spel. Dit kan bijvoorbeeld heel mooi op de lichttafel.

Soms hebben kinderen een beetje hulp nodig om in het spel te komen. Je kunt ze dan op weg helpen door bijvoorbeeld te zetten: kijk daar is een tent, wie zou daarin wonen? Of door gewoon zelf te beginnen met spelen.

Vrij spel binnen

Je moet ingelogd zijn om deze training te volgen