Om de 4 pedagogische basis doelen te realiseren heb je kennis en vaardigheden nodig.Er zijn 6 belangrijke interactievaardigheden:- Sensitieve responsiviteit- Respect voor autonomie- Structureren en grenzen stellen- Praten en uitleggen- Ontwikkelingsstimulering- Begeleiden van interacties

1.Ontdek waar de baby zijn aandacht op richt en richt jouw aandacht er ook op.

Kijkt of wijst de baby ergens naar? Maakt hij een geluid of zie je aan zijn gezichtsexpressie dat hij iets opmerkt? Bewegen de armen en de benen? Dan is zijn aandacht ergens op gefocust. De truc is om dit te herkennen en erachter te komen waar de focus van het kind op gericht is. Als je ziet waar je kind zijn aandacht naar uit gaat leer je veel van hem. Wat heeft hij nodig? Waar ligt zijn interesse? Wat kan hij al? Je stimuleert zijn onderzoeksdrang en geeft hem het gevoel dat je hem ‘ziet’. Het versterkt jullie band.

2. Laat merken dat je het ook ziet, hoort, voelt of ruikt en geef een passende reactie.Is hij ergens van geschrokken, geef hem een knuffel of geruststellende woorden. Help hem, speel met hem en erken wat jij bij het kindje ziet. Dat kan met een geluid of met je gezichtsexpressie. Zoals een glimlach of zeggen: ‘Ja, ik zie het!’. Je laat merken dat je het ook hebt gezien. Kijkt de baby naar een voorwerp? Pak het maar op en geef het aan hem. Waarom? Je bevestiging stimuleert zijn interesse en nieuwsgierigheid. Het helpt hem met de stress van nieuwe dingen ontdekken omgaan. Hij voelt zich gehoord en gezien.

3. Ondertitel de baby.

Benoem alles waar de baby zich op richt. Vertaal zijn gevoelens of beschrijf wat hij doet. Je helpt hem zijn wereld te ordenen en te begrijpen en maakt deze veilig en voorspelbaar.

4. Geef ruimte aan de babyGeef de baby de tijd om op jou te reageren. Wissel de beurt af. Vul niets in, maar laat stiltes vallen. Zijn ‘antwoord’ komt vanzelf. Doordat je op hem wacht geef je hem de tijd om zijn ideeën te laten ontstaan en het versterkt zijn zelfvertrouwen. En door het wachten leer jij zijn behoeften kennen.
5. Doorhebben wanneer het klaar is.Kinderen geven signalen af wanneer ze klaar zijn. Ze laten bijvoorbeeld het speeltje vallen, pakken iets nieuws of kijken van je weg. Misschien wordt hij wel onrustig. Wanneer je goed kijkt naar de baby zal je ook merken wanneer het genoeg is. Volg de baby hier dan in. Wanneer jij de baby laat leiden, steun je hem in zijn ontdekkingsreis. Je gaat sensitief om met zijn behoefte. Je overvraagt niet en laat hem in zijn eigen tijd en op zijn tempo leren.

Respect voor autonomie

Ook baby’s hebben de behoefte om als een zelfstandig mens gezien te worden, met een eigen naam, persoonlijkheid, identiteit en talenten. Het is daarom belangrijk om een baby ook zo te zien en zo te behandelen.

We tonen respect voor de autonomie van de baby op verschillende manieren. Bij het respectvol aanraken en verzorgen, actieve betrokkenheid, oog voor de initiatieven en het zelf laten ontdekken.

Respectvol aanraken en verzorgen doen we door de door de baby voor te bereiden op wat er gaat komen. Bij een vieze neus, maken we eerst oogcontact en zeggen we: ‘Ik zie dat je een vieze neus hebt, ik ga hem even schoonmaken’. Vervolgens wachten we op de reactie van de baby (oogcontact, herkenning of een glimlach) en maken het neusje schoon. Het is belangrijk om de baby tijd te geven om te reageren en niet direct over te gaan op actie. Bij alles wat we met de baby gaan doen, bereiden we hem eerst voor.

We proberen baby’s actief te betrekken bij activiteiten en verzorgingsmomenten. Wat ze zelf kunnen, mogen ze ook zelf doen. Door te zeggen wat we gaan doen, gaat het vanzelf samenwerken. Bijvoorbeeld na de aankondiging: ‘we gaan even je broek aantrekken’, werkt het mee door zijn beentje op tillen. Dit initiatief bevestigen we door te glimlachen of te benoemen ‘wat fijn dat je zo goed meewerkt’.

We hebben oog voor initiatieven van kinderen en spelen daarop in. We zien wat de baby wil en reageren hierop door het te benoemen of aan te wijzen en het te geven aan het kind. Kijkt een baby naar een bal buiten zijn bereik, dan vragen we of hij met de bal wil spelen. Aan de reactie is het antwoord vaak te zien en vervolgens geven we de bal aan de baby.

We laten baby’s ook zelf keuzes maken en ontdekken. Aan tafel vinden we het belangrijk dat ze zelf kunnen kiezen wat ze eten en hoeveel, natuurlijk allemaal binnen grenzen. Of ze mogen zelf hun speelgoed pakken en bepalen hoe ze hiermee spelen. Een onderdeel van autonomie is namelijk ook dat kinderen zelf mogen ontdekken. Als de baby het speelgoed met de mond ontdekt, laten we de baby zijn gang gaan. De mond is voor baby’s namelijk hét middel om de wereld te verkennen.

Structureren en grenzen stellen

Door structuur te bieden aan kinderen, bied je een herkenbaar en vertrouwd (dag)ritme. Wanneer kinderen weten wat gaat gebeuren, biedt dat veiligheid. En veiligheid is een voorwaarde voor een kind om zich te kunnen ontwikkelen.Denk hierbij aan het afscheidsritueel in de ochtend, het ritueel van het naar bed brengen of het verschonen. Het is voor baby’s heel fijn als dit iedere keer op dezelfde manier gebeurd.simpele afspraken binnen het team, zoals de kinderen vaste bedjes geven of het eetmoment altijd aan tafel te doen om ongeveer dezelfde tijd, geven veel duidelijkheid aan kinderen.Grenzen stel je zodat het duidelijk is voor kinderen wat er wel en niet mag.

In onze visie vertellen we kinderen vooral wat we van ze verwachten en niet wat er niet mag.We proberen zo weinig mogelijk niet en nee te zeggen. Misschien zijn jullie de roze olifant al eens tegen gekomen op het werk. Wat gebeurd er als ik tegen jullie zeg: denk niet aan de roze olifant… dan denk je aan de roze olifant. Door kinderen te zeggen wat er niet mag, leg je daar juist het accent op. Je kunt ze beter vertellen welk gedrag je wel wilt zien.Bovendien is het schadelijk voor kinderen als ze heel vaak nee horen. Het geeft een gevoel van onveiligheid en is slecht voor hun zelfvertrouwen.

Praten en uitleggen

Het is belangrijk om baby’s veel dingen uit te leggen. Veel te verwoorden wat er om de baby heen gebeurd. Hiermee help je de omgeving te begrijpen.Ook is het belangrijk dat je de baby voorbereid op dingen die gebeuren gaan. Bijvoorbeeld als je de baby een slab om doet. Vraag de aandacht van de baby door de naam te noemen, laat de slab zien en vertel dat je de slab om gaat doen. Neem hier de tijd voor, de baby moet het even kunnen verwerken. Pas dan doe je de slab voorzichtig om.Praten is ook heel belangrijk voor de taalontwikkeling. De woordenschat van een kind leren ze van de mensen uit hun omgeving. Hierin speel je een grote rol. Een woord moet meerdere malen genoemd worden voordat een baby hem onthoud. Het is wel belangrijk dat je goed aansluit bij de ontwikkeling van het kind. Gebruik bij een baby korte zinnen en laat stiltes vallen tussendoor.

Ontwikkelingsstimulering

Om kinderen uit te dagen, moet je goed weten wat ze al kunnen en wat ze aan het ontwikkelen zijn. Wat is de volgende stap in hun ontwikkeling, ook wel de zone van naaste ontwikkeling? Goed observeren is daarbij van belang. Spel bij baby’s en dreumesen wordt fysiek en zintuigelijk spel genoemd. Maar wie goed kijkt, ziet dat er een grote verscheidenheid aan spel is. En dat kinderen zich verschillend ontwikkelen. Het ene kind is eerst heel actief met zijn motoriek en kan snel lopen. Een ander kind is weer heel snel met taal, puzzelen of bouwen. Kijk daarom goed wat het kind onderzoekt en ontwikkelt. Ontdekt het kind actie-reactie spel? Of in-en-uit-spel? Is het kind bezig met zijn grove of fijne motoriek? Is het kind bezig met groeperen van speelgoed? Of het groeperen van handelingen, zoals in de pan roeren, meer speelgoedeten in de pan doen, doen alsof er zout bij moet en weer roeren?Een voorbeeld uit de praktijk:

Suze (8 maanden) geeft ongecontroleerd een zwaai aan een houten kommetje. Het tolt en rolt over de grond. Suze kijkt er gefascineerd naar. Wanneer het kommetje stilligt, kruipt Suze ernaartoe, pakt het op en laat hem met een zwaai vallen. De pedagogisch medewerker ziet dat Suze betrokken speelt. Ze merkt dat zij ook lijkt te luisteren naar het geluid van het vallende, tollende en schuivende kommetje. Ze gaat naast haar zitten en kijkt ook geïnteresseerd naar het kommetje. “Dat maakt een mooi geluid.” Wanneer Suzes aandacht verslapt, geeft ze haar een plastic kommetje. “En hoe klinkt deze kom?” Suze werpt ook deze kom op de grond en luistert. Ze ontdekt dat de plastic kom, een deksel en een vergiet ook weer anders tollen en anders klinken. Er komen meer baby’s en dreumesen kijken bij de tollende voorwerpen. Het ene kind probeert ook een kommetje te laten draaien, terwijl een ander erop gaat trommelen. Al gauw wordt het een prachtig exploratief spel.

Tip: Wie goed kijkt, kan beter aansluiten en het spel verrijken

Het is belangrijk dat we kinderen stimuleren en nooit forceren naar de volgende fase. Het is beter om de baby en de dreumes uitdaging en herhaling te bieden, zodat hij zijn coördinatie, balans en spieren kan trainen. Bijvoorbeeld door een mobile bij de voeten neer te zetten waar de baby tegenaan kan trappelen of een stang langs de wand van de grondbox waar het kind zich aan kan optrekken. Het is ook beter om niet met kinderen aan de hand te gaan lopen terwijl zij dit nog niet zelfstandig kunnen. Laat kinderen die beginnen met lopen, veel los lopen in plaats van aan de hand. Hierdoor oefenen ze hun evenwicht en leren ze adequaat te reageren als ze vallen.Forceer een baby ook nooit om rechtop te zitten door de baby in de kinderstoel te zetten (met extra ondersteuning). Een baby kan pas goed in de kinderstoel zitten als hij/zij op de grond ook uit zichzelf gaat zitten. Pas dan zijn de spieren van de baby hier aan toe.

Begeleiden van interacties

Het is voor de ontwikkeling van kinderen goed dat ze in aanraking komen met leeftijdsgenootjes. Zo kunnen ze oefenen om met elkaar om te gaan, samen te spelen, voor zichzelf op te komen of aardig voor een ander te zijn. Kinderen doen daarbij positieve en negatieve ervaringen op. Als pedagogisch medewerker heb je door je manier van ondersteunen en begeleiden veel invloed op de manier waarop interacties tussen kinderen verlopen. Het is dus niet alleen belangrijk dat je zelf positieve interacties met kinderen aangaat, maar ook dat je positieve interacties tussen kinderen onderling bevordert. Wanneer kinderen negatieve interacties met elkaar hebben, is het goed dat je de situatie en de gevoelens van de betrokken kinderen benoemt. De kinderen voelen zich dan gezien. Daarna kun je de kinderen helpen hun conflict op te lossen en op een positieve manier op elkaar te reageren. Met name in een vaste groep met een positief groepsklimaat krijgen kinderen de kans om hechte relaties met elkaar op te bouwen. Hieruit ontstaan waardevolle interacties tussen kinderen, die een positieve invloed hebben op de sociaal-emotionele ontwikkeling.

Bij het begeleiden van interacties is het dus belangrijk dat je:- mogelijkheden schept voor interacties tussen kinderen- positieve interacties tussen kinderen op merkt en deze beloont.- voor doet hoe je op een positieve manier met elkaar omgaat.

De interactievaardigheden toepassen bij baby’s

Je moet ingelogd zijn om deze training te volgen